Το όνομά της δεν ακούγεται ιδιαίτερα εντυπωσιακό ή καινούργιο, όπως τα μόρια που παρουσιάζουν οι μεγάλες εταιρείες της
κοσμετολογίας. Δεν προέρχεται από σπάνια φυτά των ωκεανών, ούτε παρασκευάζεται με σοφιστικέ μεθόδους σε εξειδικευμένα εργαστήρια. Η βιταμίνη Α είναι μία δραστική απαραίτητη σε διάφορες λειτουργίες του οργανισμού. Η σημασία της είναι γνωστή από το 1930, όταν μία έρευνα έδειξε ότι καταστρέφεται από την ηλιακή ακτινοβολία και τον αέρα και η έλλειψή της έχει σαν αποτέλεσμα την πρόωρη γήρανση του δέρματος. Η χρόνια έλλειψη βιταμίνης Α οδηγεί, φυσικά, στις ρυτίδες και την απώλεια της στιλπνής επιδερμίδας που είχαμε στα 20.
Η ανακάλυψη αυτή πυροδότησε μία σειρά ερευνών που έδειξαν ότι βιταμίνη Α έχει μία συγκεκριμένη, μετρήσιμη δράση κατά της γήρανσης: μειώνει τις λεπτές γραμμές και τις χρωματικές διαταραχές ενώ συγχρόνως βοηθάει στην πάχυνση του αδυνατισμένου δέρματος. Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό έντυπο της Αμερικάνικης Ακαδημίας Δερματολογίας έδειξε ότι μετά από μία εξάμηνη θεραπεία με οξέα της βιταμίνης Α, επιτεύχθηκε εμφανής μείωση των ρυτίδων, των μαύρων κηλίδων και του μεγέθους των πόρων. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες, τονίζουν οι ιθύνοντες της έρευνας, είδαν βελτίωση από την τέταρτη κιόλας εβδομάδα.
Σήμερα δεν μιλάμε απλώς για ένα αντιγηραντικό συστατικό με εντυπωσιακή δράση. Η βιταμίνη Α και τα παράγωγά της (τρετινοΐνη, ισοτρετινοΐνη, ρετινόλη, ρετινοϊκό οξύ, ρετιναλδεΰδη, ανταπαλένη, ταζαροτένη) φτάνουν στην καρδιά των κυττάρων. «Επηρεάζει περίπου 350 γονίδια που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του δέρματος και σε λειτουργίες όπως η ανανέωση των κυττάρων, η παραγωγή κολλαγόνου και η έκκριση μελανίνης» τονίζει ο δερματολόγος Ανδρέας Κατσάμπας, καθηγητής δερματολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και τ. πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας. Με πείρα δεκαετιών στην αντιμετώπιση της γήρανσης με ρετινοειδή, μας εξηγεί: «Όταν το δέρμα υποφέρει από έλλειψη βιταμίνης Α γίνεται ρυτιδιασμένο, θαμπό, ξηρό και εμφανίζει δυσχρωμίες. Η τοπική εφαρμογή αντιμετωπίζει αυτές τις διαταραχές και κάνει την επιδερμίδα να δείχνει και πάλι νέα».
Το ασύγκριτο πλεονέκτημα της βιταμίνης Α
«Το πρόβλημα με τα δερματικά κύτταρα είναι ότι οι δραστικές ουσίες δεν μπορούν εύκολα να διαπηδήσουν τα τοιχώματά τους» μας λέει ο κ. Κατσάμπας. «Ωστόσο, η βιταμίνη Α μπορεί να ξεπεράσει αυτή τη δυσκολία. Το δέρμα έχει ειδικούς υποδοχείς που προσλαμβάνουν μηνύματα από τις συγκεκριμένες ουσίες, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις ορμόνες. Τα ρετινοειδή επιδρούν στα κύτταρα του δερματικού ιστού και τους διοχετεύουν «οδηγίες» για τις λειτουργίες που πρέπει να επιτελέσουν. Αν, λοιπόν, τα δερματικά κύτταρα είναι γερασμένα και δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, τα οξέα της βιταμίνης Α μπορούν να διορθώσουν το πρόβλημα. Μάλιστα, με τη μακροχρόνια χρήση των ρετινοειδών, οι υποδοχείς πολλαπλασιάζονται και η απορρόφησή της βιταμίνης με τον καιρό αυξάνεται».
Χάρη στους ειδικούς υποδοχείς των κυττάρων του δέρματος, τα ρετινοειδή παρεμβαίνουν και δίνουν νέες οδηγίες. «Αποστολή τους είναι να διορθώσουν την ανάπτυξη του κυττάρου» εξηγεί ο δερματολόγος. «Η επίδρασή τους κάνει το κύτταρο να αναπτύσσεται όπως αν δεν ήταν γερασμένο. Σε όλη την έκταση του δερματικού ιστού οι λειτουργίες επαναπρογραμματίζονται. Αποβάλλεται η κεράτινη στοιβάδα των νεκρών κυττάρων που επιβαρύνει την επιφάνεια. Τονώνεται η λειτουργία των ινοβλαστών που παράγουν το κολλαγόνο. Περιορίζεται η ελάστωση, με άλλα λόγια ο συνωστισμός των ινών της ελαστίνης οι οποίες είναι τόσο μπερδεμένες ώστε δεν καταφέρουν να υποστηρίξουν την επιδερμίδα. Ρυθμίζεται η έκκριση μελανίνης, αυτής που ευθύνεται για τη δημιουργία των κηλίδων. Και, το πιο σημαντικό, τα ρετινοειδή επεμβαίνουν με τέτοιο τρόπο στις στοιβάδες του δέρματος ώστε, σταδιακά, σβήνουν τις ρυτίδες».
Πως χορηγείται
Η θεραπεία γίνεται με την τοπική εφαρμογή των παραγώγων της βιταμίνης Α στις πάσχουσες περιοχές, δηλαδή στο πρόσωπο, το λαιμό και το ντεκολτέ. Η λεπτομέρεια, ωστόσο, που χρειάζεται προσοχή είναι οι πιθανές παρενέργειες. «Η κύρια δράση των ρετινοειδών είναι να επιταχύνουν το ρυθμό ανανέωσης των δερματικών κυττάρων» μας λέει ο δερματολόγος. «Ενώ δηλαδή υπό κανονικές συνθήκες ένα κύτταρο χρειάζεται 25 μέρες για να φτάσει από το χόριο (την κατώτερη στοιβάδα) έως την επιδερμίδα (την εξωτερική), με την επίδραση των ουσιών το χρονικό διάστημα συντομεύει και φτάνει τις 8 μέρες. Κατά συνέπεια, το καινούργιο δέρμα φτάνει στην «επιφάνεια» προτού ωριμάσει. Αυτό σημαίνει ότι υποφέρει από ερεθισμούς, οι οποίοι στη δερματολογία περιγράφονται ως «παρενέργειες». Οι πιο συχνές είναι: δερματίτιδα, υπερβολική ξηρότητα, χειλίτιδα, ακμή».
Πως «τα ρετινοειδή δεν είναι αλοιφές που μπορεί να αγοράσει κανείς με δική του πρωτοβουλία από το φαρμακείο. Σε αυτήν την περίπτωση είναι βέβαιο ότι θα υποφέρει από τις παρενέργειες και θα διακόψει τη θεραπεία προτού προλάβει να επωφεληθεί από τη δράση της. Η πιο συνηθισμένη αντίδραση των γυναικών σε αυτό το πρόβλημα είναι ένας αποκλεισμός του είδους «το δέρμα μου δεν είναι για ρετινοειδή». Κάτι τέτοιο όμως δεν είναι αλήθεια. Η θεραπεία με παράγωγα της βιταμίνης Α μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους τύπους δέρματος. Όμως η χορήγησή τους πρέπει πάντα να γίνεται με τη συνταγή του δερματολόγου έτσι ώστε να λαμβάνονται στην κατάλληλη ποσότητα, συχνότητα και αραίωση.
Ένα τυποποιημένο σύστημα αντιγήρανσης που αξιοποιεί τη δράση της βιταμίνης Α και ελαχιστοποιεί τις παρενέργειες, είναι αυτό που σχεδίασε ο πλαστικός χειρουργός Ντες Φερνάντεζ για την Environ. Για να ξεκινήσει κανείς της θεραπεία εφαρμόζει πρωί και βράδυ την κρέμα με τον αριθμό 1. Μετά από ενάμιση μήνα (όταν τελειώσει το μπουκάλι) περνάει στον αριθμό 2, συνεχίζει με το 3, το 4 και καταλήγει στο 5. Έτσι το δέρμα έχει το χρόνο να προσαρμοστεί σταδιακά στις διαρκώς αυξανόμενες δόσεις βιταμίνης Α χωρίς να υποστεί τις παρενέργειες. Η εφαρμογή μπορεί να συνεχιστεί για πάντα. Άλλωστε, τα κύτταρα έχουν διαρκώς ανάγκη για «σωστές οδηγίες». Αν, πάλι, διακοπεί η χρήση τους, το πιθανότερο είναι ότι τα κύτταρα θα αποπρογραμματιστούν και θα αρχίσουν να γερνάνε.marieclaire.gr
Comments